Met een smartphone aan het bed
De Slimme Kliniek: minder werklast, beter & leuker werken.
De smartphone gaat het werk van de verpleegkundige aan het bed van de patiënt verlichten/ondersteunen. Makkelijkere registratie en directe terugkoppeling van patiënt richting zorgverlener kan middels een telefoon. Te hoge bloeddruk? Op de smartphone kan de verpleegkundige zien of er sprake is van spoed of niet. Infuuspomp leeg? De smartphone krijgt een signaal. Het is één van de uitkomsten van de Slimme Kliniek. Een traject om een innovatieve cultuur in het ziekenhuis te creëren.
Het werk van de verpleegkundige wordt steeds complexer en omvangrijker. Belangrijkste reden is dat er steeds meer sprake is van multi morbiditeit: mensen worden ouder en hebben meerdere klachten tegelijkertijd. En dus wordt meer van de verpleegkundige verwacht. Meer handen aan het bed zijn in de huidige arbeidsmarkt en met de huidige financiële middelen niet te verwachten. Anders werken en het slim gebruik van nieuwe technologie kan wel helpen om goed met deze groei om te gaan. Mede daarom is binnen het Deventer Ziekenhuis de Slimme Kliniek opgezet. Het is één van de vijf innovatielijnen van het ziekenhuis. De andere innovatielijnen zijn: regie voor de patiënt, slim gebruik van data, zorg thuis en samen in de regio.
Innovatie vibe
Het Deventer Ziekenhuis hoeft niet zo nodig de allereerste te zijn met een zorginnovatie. Niet het hipste van het hipste. Hele nieuwe toepassingen werken vaak nog niet in de praktijk of kosten veel tijd, geld en aandacht om tot wasdom te komen. Bedrijfskundig manager Bart Gietema: ‘We zijn liefst "snelle volger”. Dus iets dat al (bijna) bewezen succesvol is, ook gaan inzetten.’ Al hoeft dat niet direct een eindproduct te zijn: iets dat al honderd procent werkt. Innovatiemanager Wilco Kleine: ‘We willen ook zeker meedoen met het aantonen van de meerwaarde van kansrijke producten die dicht bij een brede lancering zitten. Denk bijvoorbeeld ook aan producten die in andere sectoren al werken, maar alleen nog ziekenhuisspecifiek gemaakt moeten worden. Dat vraagt om nog wat meer pionieren.’ Inmiddels zijn op alle verpleegafdelingen van het ziekenhuis ambassadeurs geworven die innovatie en de Slimme Kliniek hebben geadapteerd. Gietema: ‘Dat is een team van zo’n tien verpleegkundigen dat zelf met innovatie-ideeën voor de kliniek komt maar ook collega verpleegkundigen aanmoedigt om met ideeën voor innovatie te komen. We willen zo een innovatie-vibe laten ontstaan binnen het Deventer Ziekenhuis. Een cultuur om te willen innoveren. Laten zien dat het werk beter en leuker kan door creatief na te denken, open te staan voor ontwikkelingen om ons heen en door als organisatie in beweging te blijven. Vaak is heeft dat een technologische component, maar het kan ook gewoon een andere, handiger manier van werken zijn.’
Smartphone aan bed
De Slimme Kliniek is in 2022 begonnen en al met veel onderwerpen bezig. Kleine: ‘Soms helemaal nieuwe initiatieven, maar soms ook gekoppeld aan een vervanging van medische apparatuur die al gepland stond. Zo zullen we in de komende tijd nieuwe infuuspompen voor de kliniek gaan aanschaffen. Tijdens dit traject kijken we direct ook naar nieuwe mogelijkheden zoals draagbare infuuspompen die voor sommige patiënten een infuuspaal overbodig zou kunnen maken en mogelijkheden om de infuuspomp te verbinden aan het EPD, waardoor doseringen automatisch worden overgenomen.’
Koppeling mobiel en medische apparatuur
Dit jaar al gaan we op de verpleegafdelingen met het nieuwe systeem aan de slag. Verpleegkundigen pakken dan bij start van hun dienst een smartphone en melden zich aan op de mobiel. Dat kan op een verpleegafdeling zijn, IC, CCU of bij de spoed. Per afdeling zijn de telefoons met apps zo ingeregeld dat de verpleegkundige alleen die informatie krijgt die zij/hij echt nodig heeft. De verpleegkundige wordt via de telefoon gekoppeld aan de patiënten waar hij/zij zorg voor draagt. Implementatiemanager van VOS/MAS Remon Draijer: ‘Dus als straks de patiënt op de alarm/oproepknop drukt, gaat alleen nog het alarm af op de smartphone van die ene verpleegkundige. Dat zorgt dus voor veel meer rust in het proces. Niet iedereen rent op dezelfde patiënt af.’ Kan die verpleegkundige even niet wegens drukte elders, kan hij/zij het bericht op de mobiel doorsturen naar een “buddy”: “wil jij van mij overnemen?”’ Is dat vooral VOS (alarmering en oproepen), MAS gaat nog een stap verder. Draijer: ‘We koppelen die telefoon ook aan medische apparatuur rondom de patiënt aan bed. Denk aan een bewakingsmonitor, bloeddrukmeter of pakweg infuuspomp. Er worden grenswaarden per patiënt ingesteld. Komt die er onder of boven, gaat een alarm af op de telefoon van de verpleegkundige. De verpleegkundige kan dan exact zien of er spoed is of niet. Is een infuuspomp bijna leeg, kan dat misschien even wachten. Is sprake van een rood alarm van de bewakingsmonitor, dan is direct actie gewenst. Verpleegkundigen kunnen zo veel beter sturen in werkdruk. Ons doel is om echt wat te veranderen in de ondersteuning van zorgmedewerkers. De hoeveelheid berichten per zorgmedewerker wordt veel minder.’ De smartphones zorgen ook voor grotere veiligheid. Maarten Hoes: ‘We sluiten de keten. We borgen informatie zo dat we geen signalen van de patiënt meer kunnen missen.’ Zelfs de rode koortjes op de toiletten gaan gekoppeld worden aan de telefoons.’ Volgens Remon Draijer zal het nog wel even wennen worden. ‘Er kan vanuit veel apparaten en systemen worden gealarmeerd en de eerste reflex is vaak dat we dat allemaal willen zien, omdat we niets willen missen. Consequentie daarvan is dat je door de bomen het bos niet meer ziet, dus de grote uitdaging is om het systeem met elkaar zo in te richten dat je als verpleegkundige alleen berichten krijgt die echt nodig zijn. Dat vraagt misschien ook meer vertrouwen op een systeem.’ Maarten merkt dat verpleegkundigen enthousiast zijn over de ontwikkeling. ‘Hebben we bijeenkomsten over dit onderwerp, zit de zaal vol.’
Luiers met sensoren
Eerst gaat in een pilot een test worden gedraaid met zowel VOS als MAS. Eind 2023 moeten alle verpleegkundigen met een smartphone zijn uitgerust. Maarten Hoes: ‘We willen zelfs zo ver gaan dat een patiënt naast de alarm/oproepknop ook op de tablet aan bed kan aangeven wat-ie wil. Wil hij/zij een glas water of koffie? Dan kan direct contact worden gezocht met Roomservice. Dan hoeft niet eerst een verpleegkundige te komen die vervolgens naar Roomservice moet om te vragen of de patiënt water of koffie kan krijgen. Het wordt allemaal veel efficiënter. Er zijn zelfs systemen waarbij je via live-video de patiënt op afstand op je smartphone kan zien en ook kan communiceren. Zo ver gaan we hier in eerste instantie nog niet.’ En zo zullen ook wearables (sensoren die de patiënt draagt voor monitoring) gekoppeld kunnen worden aan de smartphone en steeds vaker worden ingezet voor zorg op afstand. Innovatiemanager Wilco Kleine: ‘Zo hebben we bijvoorbeeld ook gekeken naar de mogelijke inzet van luiers met sensoren die aangeven wanneer een luier verzadigd is. In de langdurige en gehandicapten zorg worden deze luiers al met veel succes toegepast bij clienten met incontinentie. De huidige technische oplossing van de leverancier was helaas nog niet helemaal klaar voor het korte verblijf van patiënten in het ziekenhuis, maar we blijven in gesprek om die stap later misschien alsnog te kunnen maken. Een ander mooi voorbeeld van hoe techniek ons kan helpen in de kliniek is de mogelijkheid om metingen die een verpleegkundige doet rechtstreeks vanaf de bloeddrukmeter naar het patiëntendossier te versturen. Voorheen schreven verpleegkundigen dat met pen en papier op en voerden dat later in de computer in. Tijdrovend en ook kun je er makkelijk fouten door maken. Die Slimme Kliniek zorgt voor beter en sneller werken maar ook voor minder foutenlast. En dus betere patiëntenzorg.’
